Asielzoekers ontevreden over opvang in Schinnen

Ze zijn veilig, hebben een dak en bed en krijgen dagelijks eten. Maar daar is ook alles mee gezegd. De omstandigheden in de noodopvang voor asielzoekers in Schinnen zijn verre van ideaal, zo bevestigt ook Vluchtelingenwerk Zuid-Nederland.

De NOS berichtte onlangs over schrijnende situaties in opvangcentra in Nederland. Gebrek aan privacy en ondersteuning van mensen die met trauma’s kampen, leefgeld dat niet wordt uitgekeerd en geen mogelijkheden om zelf te koken. Ook in Schinnen is er volgens bewoners van alles mis met de voorzieningen, blijkt uit onderzoek van ZO-NWS en L1.

Met acht man op een kamer
Op de voormalige legerbasis zijn 400 asielzoekers ondergebracht in drie grote tentpaviljoens. Aan de poort vertelt Ahmed – hij wil net als veel anderen uit angst voor de veiligheid van zijn familie in Syrië zijn achternaam niet noemen – dat bewoners in de tenten met acht man op een kamer slapen. Een coronabesmetting kan volgens hem grote gevolgen hebben.

Rugwervel
Medische hulp is er volgens de bewoners nauwelijks. Mohamed heeft last van een van zijn rugwervels. Toen hij langsging bij de huisartsenpost op de noodopvanglocatie kreeg hij te horen dat ze niks voor hem konden doen. "Ik werd niet doorverwezen naar een echte arts", zegt hij. "Daarnaast is de post ook maar één uur per dag open."
Mohamed zegt het zo zwaar te hebben dat hij dreigt te stoppen met eten tot hij de verzorging krijgt die hij nodig heeft. Ook trekt hij de kwaliteiten van het personeel in twijfel. "Zijn dit wel echte dokters of gewone COA medewerkers?"

Politieke keuze
Martijn Volker van Vluchtelingenwerk Zuid-Nederland trekt de kwaliteit van de medische hulp niet in twijfel, maar bevestigt dat alleen de meest basale hulp wordt geboden. "Dat is een politieke keuze. Hoe vroeger je in de procedure zit, hoe minder recht je hebt op zorg. Zolang je niet naar een AZC kunt of statushouder bent, ben je alleen verzekerd voor de meest basale hulp."

Dat geldt eigenlijk voor alles. Volker beaamt dat er een volstrekt gebrek is aan privacy. "De mensen zitten met 125 tot 150 mensen in een paviljoen, gescheiden van elkaar met dunne wandjes die aan de bovenkant open zijn. Stel je dat eens voor vanuit je eigen oogpunt als Nederlander: dat je in zo’n tent zit en geen enkel zicht hebt op de toekomst. Een week overleef je wel, maar daarna wordt het moeilijker."

Eerste levensbehoeften
Er waren aanvankelijk ook klachten over gebrek aan sanitaire voorzieningen, te weinig eten en erbarmelijke hygiëne. Het COA moest door de plotselinge toestroom van asielzoekers erg snel opschalen, verklaart Volker. "Het COA doet zijn uiterste best om die problemen op te lossen. Er zijn inmiddels voldoende sanitaire voorzieningen. Er was aanvankelijk een tekort aan maaltijden, maar dat is ook opgelost. De eerste levensbehoeften zijn wel in orde nu, maar de situatie is nog verre van ideaal."

Trouwring verkocht
Hij doelt onder meer op aanvullende voorzieningen. Zo zijn vergoedingen waarop asielzoekers recht hebben, nog niet uitgekeerd. Khaled arriveerde als een van de eersten in Schinnen. Hij werkt als vrijwilliger in de keuken en helpt met het uitdelen van voedsel. "Voor drie dagen werk zou ik 14 euro verdienen. Tot nu toe heb ik niks gekregen. En ik ben niet de enige. Mijn neef heeft zijn trouwring moeten verkopen om wat kleren aan te kunnen schaffen."

Dat geld wordt normaal gestort op een ‘moneycard’, een soort bankpas waarmee je geld kunt pinnen. Dat probleem wordt opgelost, zegt een woordvoerder van het COA. "Op dit moment kijken we wie zo’n kaart moet krijgen en hoeveel geld erop moet staan. De verwachting is dat ze deze week worden uitgedeeld, inclusief het achterstallige geld."

Erkende dokters
Volgens de woordvoerder hoeven de bewoners zich geen zorgen te maken over de kwalificaties van de mensen van de Gezondheidsdienst Asielzoekers (GZA). "Dat zijn erkende verpleegkundigen en dokters." Het klopt wel dat de post maar vier dagen voor één uur per dag geopend is. "Maar de GZA is 24 uur per dag telefonisch bereikbaar."

Ook benadrukt het COA dat er soms verschil is in de verwachtingen. "Hier in Nederland is het gebruikelijk eerst met een doktersassistent te praten die kijkt of je doorverwezen moet worden. In de landen waar veel van de asielzoekers vandaan komen gaat dat vaak anders. Daar kun je antibiotica gewoon op de hoek kopen."

Griepklachten
Wanneer mensen griepklachten hebben stuurt het COA ze direct naar een locatie in Luyksgestel. Daar worden ze getest en als ze positief blijken te zijn gaan ze daar ook in quarantaine. Tot nu toe zijn er vanuit Schinnen wel mensen naar Luyksgestel gestuurd, maar of deze ook positief bleken, is niet duidelijk.

Inmiddels is er een bewonersraad opgezet. Daarin zitten asielzoekers die de belangen van hun lotgenoten behartigen en problemen en klachten kenbaar kunnen maken bij de organisatie. Daarnaast kunnen ze de communicatie richting de bewoners bevorderen. Zo gaat de raad met het COA en de catering in gesprek.

Dit verhaal is tot stand gekomen in het kader van het project Versterking Lokale Omroepen, waarin ZO-NWS en L1 samenwerken.